Τσερνισέφσκι Νικολάι Γαβρίλοβιτς

(Σαράτοφ 1828 – 1889). Ρώσος φιλόσοφος, οικονομολόγος, λογοτέχνης και πολιτικός. Γιος προοδευτικού ορθόδοξου ιερέα, έπειτα από σοβαρές και εντατικές μελέτες απέκτησε σε νεαρή ακόμα ηλικία πολύπλευρη μόρφωση. Προσανατολίστηκε προς την εγελιανή αριστερά και τον σοσιαλισμό του Όουεν και του Φουριέ, οικοδομώντας, στον δρόμο που είχαν ανοίξει ο Μπιελίνσκι και ο Χέρτσεν, μια συγκροτημένη και πρωτότυπη ιδεολογία, που στην ιστορία της ευρωπαϊκής επαναστατικής σκέψης του 19ου αι. είναι εκείνη που συγγενεύει περισσότερο με τον μαρξισμό. Στην περίοδο 1853-62, με την επιθεώρηση Ο σύγχρονος, άσκησε αποφασιστική επίδραση στην πνευματική και πολιτική ζωή της Ρωσίας, δημοσιεύοντας μελέτες πάνω σε διάφορα θέματα και αναπτύσσοντας έντονη μυστική δράση εναντίον του τσαρισμού, σε συνεργασία με την επαναστατική ομάδα «Γη και Ελευθερία». Τον συνέλαβαν το 1862 και πέρασε είκοσι επτά χρόνια στη φυλακή και στην εξορία, μέχρι που το 1889 πήρε την άδεια να εγκατασταθεί στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Σαράτοφ, όπου πέθανε έπειτα από μερικούς μήνες. Εκτός από τις πεφωτισμένες και εις βάθος μελέτες του σε θέματα πολιτικής οικονομίας, άφησε τη μελέτη Τέχνη και πραγματικότητα (1855), που μεταφράστηκε και σε ξένες γλώσσες.